نزدیک به 25 قرن است که مردمان آریایی در گوشه جنوب غرب قاره آسیا به برپایی جشن با شکوهی

می پردازند و طی ان خدای بزرگ و توانای خود را پرستش می کنند و او را بخاطر آفرینش آسمانها و زمین سپاس می گویند. این جشن نوروز نام دارد.

اینکه نوروز کی و کجا و چگونه بوجود آمد ؟ سئوالی است که تاریخ نگاران هنوز هم برای آن پاسخ قانع کننده ای نیافته اند!

عده ای آن را مخصوص آریائیها می دانند ، برخی آنرا رسمی مشترک میان مردم نیمه غربی آسیا می دانند و تعدادی پا را از این فراتر نهاده و  محدوده آنرا به تمام دنیای باستان گسترش می دهند! برخی جمشید را پایه گذار آن می دانند و عده ای پیدایش آن را خود بخود دانسته و بعضی دیگر معتقدند نوروز رسمی اقتباس شده از سومریهاست!

در این مقال سعی شده تا آنجا که ممکن است نظرات معتبری در باره نوروز گرداوری شده  و در اختیار خواننده عزیز قرار گیرد.

مقاله حاضر  تالیفی  از حقیر  در دوران  دبیرستان است و مربوط به  12 سال پیش می شود.  خوب یادم می اید  که مقاله را در ایام تعطیلات نوروز  و به عنوان  تکلیف درس  فارسی و آئین نگارش  استاد  صاحب محمدی انجام  دادم.  هنوز شیرینی نمره 20  این درس  را حس می کنم.  هرچند  این مقاله به حکم سن و سال کم من در زمان نگارش آن،  خالی از  عیب و نقص نیست اما  امیدوارم  به دردتان بخورد.

می توانید متن کامل مقاله را  از اینجا دانلود کنید.

منتظر نگفته هایتان هستم.

بخش اول:

علل پیدایش اعیاد در دنیای باستان:

         در دوران باستان سیستم تقویمی کنونی وجود نداشت . بلکه سال از دوازده ماه  سی روزه تشکیل می شد. هر یک از روزهای ماه نامی مخصوص به خود داشتند و هرکدام از دوازده ماه سال هم نامی داشتند که در میان نامهای روزهای ماه هم وجود داشت. هرگاه نام روز و نام ماه بر هم منطبق می شد مردم آن روز را جشن می گرفتند. از دیگر دلایل جشن بودن یک روز می توان به اسطوره ای بودن انروز یا نمادینه بودن آن اشاره کرد. طبق آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت که در هر ماه یک جشن و در هر سال دوازده روز جشن معین وجود داشته است و علاوه بر آن جشنهای دیگری هم وجود داشت که سابقه آنها به گذشته های دور تر می رسید. این جشنها عبارتند از : نوروز جشن باز زایی جهان، مهرگان جشن آفرینش ، یلدا جشن زایش خورشید و سده جشن آغاز گرم شدن زمین. از میان تمام این جشنها تنها نوروز توانسته است از پس گذشت هزاره ها و قرنهای طولانی همچنان به حیات خود ادامه دهد.

فلسفه اعیاد جهان باستان:

       بنا بر عقیده ایرانیان باستان ، اهورا مزدا دنیا را در شش گاهنبار  (مرحله) آفرید. از این رو آنها هر گاهنبار را جشن گرفته و اهورا مزدا را سپاس می گفتند. این گاهنبارها عبارتند از :

1-     گاهنبار اول : روز پانزدهم اردیبهشت و روز خلقت آسمان

2-     گاهنبار دوم: روز پانزدهم تیر و روز خلقت آب 

3-    گاهنبار سوم: روز سی ام شهریور و زمان خلقت زمین (مهرگان) 

4-    گاهنبار چهارم: روز سی ام مهر و مصادف با خلقت گیاهان 

5-    گاهنبار پنجم : روز بیستم دی و زمان خلقت جانوران 

6-    گاهنبار ششم : روز اول فروردین و روز آفرینش انسان.?

از طرف دیگر مردم با برگزاری جشنها  در واقع هنگام شروع و پایان کار خود – کشاورزی- را جشن می گرفتند.

در روزگار باستان سال تنها به دو فصل تقسیم می شد : زمستان و تابستان؛ گاهی  بسته به مکان جغرافیایی تابستان هفت ماه و زمستان پنج ماه طول می کشید و گاه عکس آن رخ می داد. در آغاز تابستان جشن نوروز و در خاتمه آن و آغاز فصل زمستان مهرگان قرار داشت.

زرتشتیان معتقد بودند که زرتشت در نوروز  به دنیا آمده است همچنین در کتاب مقدس آنها (اوستا) این نکته ذکر شده که اهورا مزدا دنیا را در شش گاهنبار آفرید. اما دانستن این نکته مفید خواهد بود که در اوستا اصلاً نامی از نوروز و مراسم آن برده نشده است! این مسئله در مورد دیگر جشنهای دنیای باستان همچون سده، مهرگان و یلدا نیز صادق است.